Przydomowe oczyszczalnie ścieków
Dlaczego warto zainwestować w przydomową oczyszczalnię?
W Polsce znaczna część siedzib ludzkich wciąż znajduje się na terenach poza zasięgiem sieci kanalizacyjnej. Gospodarstwa domowe, wspólnoty mieszkaniowe, a także instytucje publiczne i różnego rodzaju firmy stoją przed wyborem sposobu radzenia sobie z produkowanymi w ich obrębie ściekami. Istnieją wówczas dwa zasadnicze rozwiązania: budowa szamba lub przydomowej oczyszczalni. Pierwsza opcja jest popularniejsza, ale wiążę się z nią duża niedogodność. Mimo, że samo stworzenie szamba jest znacznie tańsze niż zakup przydomowej oczyszczalni ścieków, to jego eksploatacja do tanich już nie należy. Szambo należy regularnie opróżniać, co oznacza konieczność korzystania z usług firm asenizacyjnych dysponujących specjalnymi pojazdami. Każde wypompowanie i wywóz nieczystości to zwykle wydatek w granicach od kilkunastu do dwudziestu złotych za metr sześcienny, w zależności od regionu kraju oraz przejechanych kilometrów. Miesięcznie dla firmy lub rodziny może oznaczać to spory wydatek w budżecie.
Dlatego warto rozważyć montaż nowoczesnej przydomowej oczyszczalni ścieków. To inwestycja, na którą należy spojrzeć w dłuższej perspektywie czasowej, gdyż wówczas korzyści ekonomiczne okażą się wymierne. W zależności od ilości produkowanych ścieków oraz kosztów wywozu szamba, taki zakup zwykle zwraca się już po kilku latach. Oczyszczalnia ścieków jest więc nie tylko naszym wkładem w ekologię, ale także sposobem na realne oszczędności. Zamiast słono płacić za wywóz szamba zapewniamy sobie niewielkie koszty funkcjonowania oczyszczalni. Są to tanie w eksploatacji urządzenia wymagające tylko podłączenia do sieci elektrycznej zasilającej specjalną dmuchawę. Ponadto sporadycznie należy usuwać nadmierny osad z komory oczyszczalni. Osobna kwestia to okresowe przeglądy serwisowe, ale kontrola prawidłowej pracy urządzeń może być przeprowadzona samodzielnie. Wystarczy raz na jakiś czas sprawdzić prawidłową pracę dmuchowy oraz ocenić czy ścieki mieszają się tak jak powinny.
Dużą zaletą innowacyjnych oczyszczalni ścieków pozostaje ich niska awaryjność. Jest w nich niewiele rzeczy, które mogą się zepsuć. Nie ma elektroniki czy automatyki. Poza tym okres gwarancyjny najczęściej obejmuje aż dziesięć lat. Korzystanie z przydomowej oczyszczalni, to wobec braku kanalizacji, najlepszy i najwygodniejszy sposób pozbywania się nieczystości ciekłych. Dotyczy to zarówno domów jednorodzinnych, jak i ośrodków wczasowych, hoteli czy instytucji publicznych. Nowoczesne urządzenia są trwałe i niezawodne, działają praktycznie bez ingerencji człowieka, nie hałasują i nie wydzielają przykrych zapachów.
Warto jednak zwrócić uwagę na staranny dobór odpowiedniej dla siebie oczyszczalni. Należy inwestować jedynie w oryginalne, atestowane systemy wykonane z wysokiej jakości materiałów. Odpowiednia budowa i technologia zapewnia bowiem prawidłowe działanie oczyszczalni, jej wysoką wydajność i bezawaryjność. Niestety na rynku są dostępne niedrogie podróbki, które jednak lepiej omijać szerokim łukiem. Jedynie profesjonalne firmy dysponują odpowiedniej klasy urządzeniami i wiedzą dotyczącą ich optymalnego doboru oraz użytkowania. Oczyszczalnia ścieków musi bowiem zostać dobrana odpowiednio do specyfiki określonego obiektu, a główne kryteria wyboru to przepływ ścieków i jego największe godzinowe natężenie.
Zasady działania przydomowych oczyszczalni ścieków
Na rynku znajdziemy dwa główne rodzaje przydomowych oczyszczalni ścieków. Są to oczyszczalnie drenażowe oraz biologiczne. Te pierwsze są mniej zaawansowane technicznie i zarazem mniej skuteczne niż urządzenia biologiczne. Oczyszczalnie drenażowe po prostu filtrują ścieki, w czym pomaga specjalny osadnik oraz drenaż rozsączający. Takie rozwiązanie nie dość, że jest mniej efektywne, to ma jeszcze jedną istotną wadę. Mianowicie budowa tego typu oczyszczalni wymaga dość dużego miejsca na działce. Tymczasem nowoczesna oczyszczalnia biologiczna jest znacznie wygodniejsza w obsłudze, dużo lepiej oczyszcza ścieki oraz zajmuje niewiele miejsca. Może zostać wybudowana nawet pod terenem przejezdnym.
Nie ma jednej, uniwersalnej technologii działania przydomowej oczyszczalni biologicznej. Poszczególne modele różnią się między sobą rozwiązaniami technicznymi. Zasady działania się jednak podobne. Najczęściej spotyka się biologiczne oczyszczalnie hybrydowe, a więc takie, które oczyszczają ścieki na dwa skuteczne sposoby. Chodzi o osad czynny oraz złoże biologiczne, gdzie wegetują bakterie. Budowa typowej przydomowej oczyszczalni ścieków nie jest skomplikowana. Do jej produkcji zwykle wykorzystuje się wytrzymały polietylen. To tak mocny materiał, że całe urządzenie można z powodzeniem wkopać w praktycznie każdych warunkach wodno-glebowych. Oczyszczalnia biologiczna jest stabilnie umocowanym zbiornikiem o kształcie zbliżonym do granatu lub beczki. Wewnątrz znajdują się co najmniej dwie komory przedzielone dość elastycznymi i odpornymi na pęknięcia kurtynami. Przy dnie pierwszej komory znajduje się dyfuzor i odbywa się tam proces napowietrzania. Druga komora to osadnik wtórny. Oczyszczalnia zawiera też szczelną pokrywę i komin lub kominy włazowe, przejściówki, połączenie rur kanalizacyjnych i zasilaną elektrycznie dmuchawę. Dmuchawa pełni ważną funkcję. Dostarczając tlen zapewnia odpowiednie warunki do życia i namnażania się bakterii, a bąbelki powietrza mieszają poszczególne warstwy ścieków w komorze napowietrzającej.
Złoże biologiczne, w którym żyją bakterie tlenowe i beztlenowe powinno mieć odpowiednio dużą powierzchnię. Chodzi o zapewnienie optymalnych warunków do rozwoju bakterii. Należy jednak zaznaczyć, że jest ono odporne na okresowe przerwy w dostawie energii elektrycznej, a także okresy zwiększonego lub zmniejszonego przepływu ścieków stanowiących pożywkę dla bakterii. Proces jest szczelny i samoczynny, nie trzeba stosować żadnych specjalnych biopreparatów. Bakterie rozkładają nieczystości na proste związki mineralne, takie które można bez obaw odprowadzać do gruntu czy rowu. Oczyszczalnie są przystosowane do oczyszczania typowych ścieków powstających w gospodarstwach domowych i innych obiektach zamieszkiwanych przez ludzi. Poza nieczystościami odprowadzanymi z ubikacji mogą znajdować się tam również normalne ilości proszków do prania albo detergentów. Należy jednak pamiętać, że do przydomowej oczyszczalni biologicznej nie można odprowadzać wody deszczowej. Nagły dopływ dużej ilości deszczówki podczas intensywnych opadów mógłby doprowadzić do wypłukania złoża biologicznego. Do urządzenia nie powinny też dostawać się żadne zanieczyszczenie nie podlegające rozkładowi oraz szkodliwe środki chemiczne, na przykład pestycydy.
Efektywność oczyszczania ścieków jest bardzo wysoka jednak otrzymywana w tym procesie woda nie jest wodą tej klasy, którą można poić zwierzęta czy podlewać rośliny jadalne uprawiane w przydomowym ogrodzie. Woda taka może być jednak z powodzeniem wykorzystania na przykład do podlewania trawnika albo drzewek ozdobnych.
Dofinansowanie inwestycji i formalności
Ważnym argumentem przemawiającym za podjęciem decyzji o zakupie przydomowej oczyszczalni biologicznej jest fakt, że na tego typu inwestycję można ubiegać się o dofinansowanie. To pokaźna kwota, bo nawet 45% wszelkich kosztów związanych z zakupem urządzenia, przygotowaniem dokumentacji oraz zrobieniem wykopów i instalacją oczyszczalni. Ponadto dzięki istniejącym przepisom promującym projekty proekologiczne istnieje możliwość otrzymania pożyczki celowej na preferencyjnych warunkach. Pieniędzy można szukać w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz we władzach samorządów lokalnych, czyli u wójta gminy czy prezydenta miasta. Dlatego warto zapoznać się z programami realizowanymi w tym zakresie w skali kraju, jak i na poziomie swojej gminy lub powiatu, a następnie dopełnić niezbędnych formalności.
Kupując przydomową oczyszczalnię ścieków należy pamiętać także o przepisach administracyjnych regulujących te kwestie. Jeśli przepustowość danej oczyszczalni nie przekracza 7,5 m3na dobę, to nie ma obowiązku ubiegania się o pozwolenie na budowę. Niemniej jednak zamiar budowy należy zgłosić do Wydziału Architektury i Budownictwa Starostwa Powiatowego. Wymaga to przygotowania kilku dokumentów, w tym wypełnionego druku zgłoszenia budowy, mapki sytuacyjnej, oświadczenia o prawie własności działki oraz dokumentacji technicznej oczyszczalni. Następnie należy odczekać 30 dni. W tym okresie urzędnicy mogą wydać odpowiedź negatywną i zablokować budowę oczyszczalni. Stanie się tak jeśli inwestycja będzie uznana za zagrażającą środowisku naturalnemu, ale w praktyce taka opcja jest mało prawdopodobna. Jeżeli po 30 dniach urząd nie poinformuje pisemnie o ewentualnych zastrzeżeniach, można przystąpić do rozpoczęcia budowy. Z początkiem inwestycji nie można jednak czekać dłużej niż 2 lata od złożenia zawiadomienia.
Kolejną kwestią pozostaje pozwolenie wodno-prawne. Wprawdzie w przypadku odprowadzania nie więcej niż 5 m3 oczyszczonych ścieków w obrębie własnej działki takie pozwolenie nie jest wymagane, to jednak i tak należy dokonać stosowanego zgłoszenia burmistrzowi, wójtowi gminy lub innemu organowi zajmującemu się ochroną środowiska. Należy to uczynić na co najmniej 30 dni przed planowanym rozpoczęciem użytkowania oczyszczalni. Zgłoszenie to specjalny druk, do którego trzeba dołączyć mapkę sytuacyjną oraz dostarczany przez sprzedawcę oczyszczalni certyfikat jakości odprowadzanych ścieków. W dopełnieniu wszystkich formalności oraz wyjaśnieniu niejasności standardowo pomaga firma zajmująca się sprzedażą oraz montażem biologicznych oczyszczalni ścieków.
